In principe moet een schenking de vorm hebben van een authentieke akte, en dus worden geregistreerd, wat leidt tot het innen van schenkingsrechten.
Bij wijze van uitzondering hoeven drie soorten schenkingen niet voor een notaris te gebeuren:
- de handgift: «van hand tot hand»;
- de indirecte schenking: een neutrale daad, die geen zichtbare schenking bevat;
- de verkapte schenking: een akte onder bezwarende titel die een schenking verbergt.
Wanneer een Belgische ingezetene echter roerende goederen wil schenken waarbij voor de rechtsgeldigheid een notariële akte nodig is, dan kan deze schenking ook gebeuren voor een buitenlandse notaris met dezelfde juridische geldigheid, zonder dat er registratierechten moeten worden betaald.
Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn voor schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik.
Belangrijk: een levensverzekeringscontract biedt dezelfde technische voordelen als een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, zonder tussenkomst van een notaris.
Wanneer het van essentieel belang is dat de schenking wordt geformaliseerd door een authentieke akte, kunnen de partijen geneigd zijn te kiezen voor een buitenlandse notaris. De reden hiervoor is dat de buitenlandse notaris aan de formele eis van de schenking zal voldoen, zonder dat de schenkingsrechten verschuldigd zijn. De schenking is dus rechtsgeldig en alleen het honorarium van de notaris moet worden betaald.
Men mag echter niet vergeten dat de Belgische wetgeving bepaalt dat er geen successierechten verschuldigd zijn op voorwaarde dat de schenkingsrechten zijn betaald of dat de schenking ten minste 3 jaar (of 7) geleden heeft plaatsgevonden.
Voortaan schrijft het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten voor dat alle notariële akten, zelfs buitenlandse, moeten worden geregistreerd in België, en dit voor alle authentieke akten die vanaf 15 december 2020 zijn opgesteld. Deze verplichting tot registratie van buitenlandse akten geldt voor de partijen bij de schenking en niet voor de buitenlandse notaris (in tegenstelling tot de Belgische notariële akten).
De gewesten zullen zelf moeten beslissen of deze registraties aan schenkingsrechten moeten worden onderworpen.
Desalniettemin is er voor een schenking in het kader van een levensverzekering geen authentieke akte nodig.
Een levensverzekering blijft dus een voordelig instrument bij successieplanning.
Overzicht van de schenkingsrechten (voor roerende schenkingen)
Brussel |
Wallonië |
Vlaanderen |
|
---|---|---|---|
In de rechte lijn, echtgenoten of samenwonenden |
3% | 3,3% | 3% |
Broers, zussen, ooms, tantes, neven, nichten. |
7% | 5,5% | 7% |
Andere. |
7% | 5,5% | 7% |