Grégory Homans:

Nu zullen we zien wat het kan betekenen wanneer een begunstigingsclausule ontbreekt; het kan interessante perspectieven bieden in de context van vermogensplanning, zowel wat betreft verzekeringsgift als bij gezamenlijke onderschrijving en uitkering aan de langstlevende.

Geen begunstigde aanduiden & schenking van verzekering

Wat de verzekeringsgift betreft, impliceert de zogenaamde verminderingsregeling, dat de schenking van de overeenkomst is gesloten ten gunste van de oorspronkelijk begunstigde. Indien het geschonken contract dus vanaf het begin geen begunstigingsclausule bevat, kan men geen schenking doen aan de oorspronkelijk begunstigde.

En dus kan de verminderingsregeling niet worden toegepast. Dit betekent dat de schenking van het contract het mogelijk maakt elke belasting te vermijden op het verzekerde kapitaal, ongeacht de meerwaarde.

Het gebrek aan aanwijzing van de begunstigden biedt dus een duidelijk perspectief en een duidelijke kans. Het is echter aangewezen om voorzichtig te zijn met schenken zonder begunstigingsclausule of door schrapping van de begunstigingsclausule, met name wat betreft de anti-misbruikbepalingen en bepaalde standpunten die Vlabel inneemt.

Geen begunstigde aanduiden & co-onderschrijving

Mathilde Pourplanche:

In de context van gezamenlijke onderschrijving kan het echter interessant zijn om geen begunstigingsclausule op te nemen.
Om het goed uit te leggen, geef ik twee voorbeelden. De eerste: Meneer en mevrouw, een getrouwd koppel, onderschrijven een contract op hun eigen leven, voorzien in de uitkering bij het tweede overlijden en wijzen rechtstreeks hun zoon aan als begunstigde van het contract.
In het tweede geval hernemen we precies hetzelfde voorbeeld maar hierbij hebben mevrouw en meneer geen begunstigingsclausule opgenomen. Bij het overlijden van de eerste echtgenoot zal er niets gebeuren op het contract, zodat er ook geen belasting wordt geheven. 
Bij het overlijden van de tweede echtgenoot wordt het contract echter uitgekeerd en de begunstigde zal de prestatie bij overlijden ontvangen. In het eerste geval zal deze overlijdensuitkering worden belast in de nalatenschap van de eerst overleden echtgenoot ondanks het feit dat deze niet degene is die de uitkering van het contract heeft veroorzaakt, 
en ook in de nalatenschap van de tweede echtgenoot die leidde tot de uitkering. 
Laten we ons in het tweede geval voorstellen dat na het eerste overlijden de overlevende echtgenoot zijn zoon aanwijst als de begunstigde van het contract.
Wel, in dit geval zal de zoon die de overlijdensuitkering ontvangt enkel successierechten moeten betalen bij de nalatenschap van de echtgenoot die tot de uitkering van de overeenkomst heeft geleid.

Praktische conclusie 

Grégory Homans:

Ik denk, tot besluit, dat we dit moeten aanbevelen aan onze cliënten, voor zover mogelijk, wanneer ze de keuze hebben, om ervoor te kiezen geen begunstigde aan te wijzen.
Een vraag die ik vaak tegenkom is "Ja, wat schrijven we dan bij de begunstigingsclausule?
Ik denk dat je “geen” kunt schrijven. Ik weet niet wat de praktijk van Baloise is.

Mathilde Pourplanche:

Kijk, van zodra het maar duidelijk vermeld staat dat de verzekeringnemer geen begunstigde wil aanduiden, dan is dat helemaal goed voor ons.